Viraj almak ve kaymamak motosiklet sürücülerinin en zorlandığı konulardandır. Viraj almak sürüşün en temel aktivitelerindendir ve doğru yapmak çok önemlidir. Viraj alırken motorunuz dengesini kaybeder ve lastiklerin yol tutuşuna ilave yükler gelir. Ne kadar hızlıysanız ve viraj ne kadar keskinse bu kuvvetler o kadar yüksektir. Her viraj farklıdır ve trafik ve hava şartları durumu daha da zorlaştırır.
Güvenli viraj almanın ilkeleri
Viraj almak büyük tehlikeler barındırır ve gözlem ile planlamanın rolü güvenli bir dönüş için çok önemlidir. Virajın sertliğini doğru anlamak ve güvenli duruş mesafesini kollamak için aşağıdaki adımları takip etmek gerekir;
- motosikletinizi viraja yaklaşırken doğru pozisyonda tutmalısınız,
- viraj için doğru hızda olmalısınız,
- o hız için doğru viteste olmalısınız,
- kendi şeridinizin açıkça görebildiğiniz mesafesinde güvenle durabilecek durumda olmalısınız.
Tüm bu ilkeleri viraj sertliğinde , trafikte, yol yüzeyinde, görüş şartlarında, kısacası her türlü değişkende olabilecek tüm varyasyonlar için uygulayabilmek çok iyi gözlem ve planlama gerektirir. Bunların yanında motosikletin güvenle viraj alabilmesi için önemli olan diğer anahtar faktörleri de incelemekte fayda vardır.
Viraj kuvvetleri
Hareket halindeki bir motosikletin en dengeli hali eğimsiz bir yolda sabit hızda dümdüz giderkendir. Başka bir kuvvet uygulanmazsa bu şekilde gitmeye devam etmek isteyecektir. Direksiyonu çevirdiğinizde ön teker tarafından uygulanan kuvvetler yönünü değiştirmesini sağlar. Daha önce şurada gördüğümüz gibi bu kuvvetler lastiğin toplam yol tutuşu kadar etkili olabilirler. Ön tekerin yol tutuşu koparsa motosiklet düz bir çizgide devam edecektir. Sert virajlarda, yüksek hızlarda ve ağır motosikletlerde lastiğe gelen kuvvetler daha da yüksek olur.
Viraja girdiğinizde motosikletin dengesini korumak için virajın içine doğru yatmalısınız. Yapmazsanız dışarıya doğru düşecektir. Yatarak yer çekimini dengeyi sağlamak için kullanırız. Lastiğin üzerinde şu kuvvetler etkilidir;
- viraj alma,
- ivmelenme,
- yavaşlama.
Ne kadar fren yapmışsanız ya da hızlanmaktaysanız, viraj alırken kullanacak o kadar az kuvvet kalır. Viraja ne kadar hızlı girdiyseniz, virajı alabilmek için daha fazla lastik kuvveti gerekecektir.
Pratikte bu kuvvetler motosiklete düz bir çizgide devam etme eğilimi verir ve lastik tutuşu kaybolursa düşüş gerçekleşir. Sola dönen virajda lastik kayarsa sağa, sağa dönen virajda kayarsa da sola doğru bir sürüklenme eğilimi oluşur. Motosikletin ve lastiklerin tasarımı bu eğilimleri arttırır ya da azaltır.