Yol geometrisi ve görüş mesafesi viraj içindeki sınırlarınızı ve hızınızı belirleyen faktörlerdendir. Yolun geometrisini ifade eden ve kamber ve dever denen iki tanımı öğrenerek başlayalım.
Yolların enine kesitleri genelde bize düzmüş gibi gelir ama yağan yağmurun yolun dışına akmasını sağlamak için hafif bir eğimle inşa edilirler. Bu eğimler sürüşü etkiler.
Kamberli denen yol tipinde yolun ortasından her iki tarafa da eğim bulunur. Genelde gidiş gelişli olan iki şeritli yollar bu şekilde inşa edilmiştir. Yolların düz kesimlerinde kamber açısı düşüktür. Virajlarda da kamber devam edebilir ya da aşağıda anlatılan deverli hale dönüşebilir.
Deverli yollarda yol kesiti tek tarafa eğimlidir. Viraj içinde dış taraf yükselirken iç taraf alçalır. Yol kesitinin eğimi virajın sertliğine göre değiştirilerek inşa edilir.
Bu yol tiplerini ve viraj alırken yaşanan farklı dinamikleri aşağıda görebilirsiniz.
Tip 1 durumunda viraja yatışın tersinde bir yol eğimi bulunur ve bu durum dengeyi ters yönde etkiler. Lastik ile yol arasındaki açı hızlıca artar ve bu durum yol tutuşu eksiltir.
Tip 2 ve Tip 3 durumunda ise yol eğimi yatış tarafındadır ve dengeyi olumlu yönde etkiler. Lastikle yol arasındaki açı daha fazla yatıldığı halde daha azdır ve bu durum yol tutuşu arttırır.
Özellikle kavşaklarda yolun eğiminin beklenmedik şekilde değiştiği çok durum oluşur. En ufak yol eğimi bile yattığınız tarafa doğruysa dönüşü rahatlatır, diğer tarafaysa zorlaştırır. Viraja girerken hangi hızda olmanız gerektiğini yolun eğimine göre ayarlamalısınız. Deverli inşa edilmiş yollarda eğim her zaman viraj içine doğru olduğundan dönüşe yardımcı olacaktır.
Görüş Mesafesi
Engel olmadan açıkca görebildiğiniz yol kesimi görüş mesafenizdir. Düz bir yolda bu mesafe ufuk çizgisiyken sola dönen bir yolda yolun sol kenarı görüş mesafesinin sınırını belirler. Görebildiğiniz en uzak nokta limit noktasıdır. Güvenli bir sürüş için limit noktasına kadar olan mesafede rahatça durabileceğiniz hızda olmalısınız. Limit noktası uzaktaysa daha hızlı gidebilirsiniz ancak nokta sabitse ya da yakaşmaktaysa hızınızı azaltmanız gerekir.
Önünüzde viraj olduğunu yaklaşan limit noktasından anlarsınız. Yolun görebildiğiniz en uzak noktası size doğru yaklaşmaya başladıysa hızınızı azaltmaya başlamalısınız. Limit noktasının yaklaşması bir yerde duracaktır, o noktada artık virajın içine girmiş durumda olursunuz. Bu andan itibaren hızınızı sabit tutabilirsiniz. Virajın açısı sabit değilse limit noktası yaklaşıp uzaklaşabilir, bu durumda siz de hızınızı ayarlamalısınız. Viraj bitmeye yaklaşırken limit noktası hızla ileriye doğru hareket eder. Artık siz de hızlanmaya başlayabilirsiniz. Limit noktasını izlemenizin faydaları şunlardır;
- güvenle durabileceğin hızda git kuralını uygulamanızı garantiler
- viraja yaklaşırken ve virj içinde uygun hızda bulunmanızı sağlar
- uygun hızda bulunabilmek için uygun vitesi seçmiş olmanızı sağlar
- virajın bitişini görmeseniz bile limit noktası uzaklaştığından hızlanabilmenizi sağlar
- kendi kendini ayarlayabilir özelliktedir, hava şartları dolayısıyla görüş mesafesi düşmüşse limit noktası da daha yakına gelmiş olacaktır
- nereya bakarsanız oraya gidersiniz, limit noktası her zaman gitmeniz gereken yerdedir.